Duurzaamheid, het klimaat & je gezondheid: dit zijn veelvoorkomende redenen waarom mensen kiezen voor een vleesvervanger.
Dit keer zoomen we in op vleesvervangers. Wat zit er nu allemaal in vleesvervangers en welke soorten zijn er? Lees er alles over hieronder!
Wat zijn vleesvervangers?
Vleesvervangers zijn producten die gebruikt kunnen worden in de plaats van vlees. Er zijn twee manieren om vleesvervangers te definiëren:
- De smaak, textuur en vorm lijken op die van vlees.
- De voedingswaarde is gelijkwaardig aan die van vlees.
In het laatste geval noemen we een product een vleesvervanger als het eiwitrijk is plus voldoende vitamine A, B1 en B12 en ijzers bevat. Dus ook peulvruchten, noten en eieren kunnen in die zin dus dienst doen als vleesvervangers. Vlees hoeft overigens niet per se door een vleesvervanger te worden vervangen: alle voedingsstoffen die in vlees zitten, komen ook voor in allerlei andere vegetarische producten.

Hoe gezond zijn vleesvervangers?
Men zegt dat vleesvervangers beter zijn voor het milieu, maar zijn kant en klare vleesvervangers ook beter voor je lichaam?
Van vegetarische burgers tot vegetarische ‘kip’ naar de rookworsten en vega schnitzels: er zijn steeds meer vleesvervangers te vinden in de supermarkten. Alles wordt zo ontworpen om vleesvervangers zoveel mogelijk qua smaak en structuur op vlees te laten lijken. Maar dit is het niet.
Wat is het dan wel?
Als je op de verpakkingen kijkt dan zie je vaak dat als basis soja, granen, peulvruchten, groente gebruikt worden, maar ook insecten en schimmels. Wat je tegenwoordig ook meer ziet zijn de algen en bijvoorbeeld seitan (tarwe eiwit).
Om deze producten te binden en het meest in de richting van vlees te laten komen schuwen fabrikanten dan ook niet om hier hulpstoffen bij te gebruiken zoals:
- Bindmiddelen
- Smaakstoffen
- Geurstoffen
- Kleurstoffen
Echt puur zijn de meeste vleesvervangers daarom niet.
Het beste kun je zelf vleesvervangers maken. Hieronder een paar voorbeelden. Waar je aan zou kunnen denken.
- Groenteballetjes/burgertjes
- Linzenburgers
- Zwarte bonen burgers
- Falafelballetjes
Welke alternatieven voor vlees zijn er?
Alle denkbare soorten vlees zijn tegenwoordig beschikbaar in een varianten zonder vlees. Hamburgers, spekreepjes, balletjes gehakt, kipfilet en nog veel meer soorten.
Hieronder vind je een overzicht van de verschillende alternatieve producten, het hoofdingrediënt en de voedingsstoffen, vergeleken met vlees.
Overzicht alternatieven voor vlees.

Als je volledig vegetarisch of vegan eet let dan op dat je voldoende Vitamine B1, B2 en B12 binnen krijgt. Deze vitamine krijg je veelal binnen via dierlijke producten zoals eieren, zuivel en of vlees. Doormiddel van de juiste alternatieven of supplement kun je tekorten voorkomen.
Duurzaamheidsaspecten
Vaker vleesvervangers eten in plaats van vlees, is goed voor het milieu. Maar de keuze is niet eenvoudig: vegetarische alternatieven zijn niet altijd beter voor het milieu dan vlees. Quorn en tofu staan samen met peulvruchten, noten en plantaardige kant-en-klare vleesvervangers op de eerste plaats als het gaat om milieuvriendelijke bronnen van eiwit. Vleesvervangers op basis van zuivel staat op de 2e plaats en vervangers met veel kaas eindigt als 3e.
Kant-en-klare vleesvervangers zijn vaak gemaakt van soja, graan of schimmels. De productie daarvan kost veel minder energie, water, land en grondstoffen dan de productie van vlees. Maar dit geldt niet voor vleesvervangers op basis van zuivel of met veel kaas.
Steeds meer Nederlanders eten minder vis of vlees of zelf geen vis of vlees. Maar hoe het dat nu nog eens?
- Vegetariërs eten geen vlees.
- Pescotariërs eten geen vlees maar wel vis.
- Veganisten nemen helemaal geen dierlijke producten.
- En flexitariërs eten soms vlees of vis.
Je kunt tegenwoordig een stuk makkelijker eten met minder of geen vlees door alle opties en informatie die erover te vinden is. Het is wel belangrijk dat je voldoende eiwit, ijzer, vitamine B1 en vitamine B12 tot je neemt. Maar het aller belangrijkste is dat je moet doen wat voor je eigen lichaam het beste werkt en voelt.
Samengevat
Vlees of vis kun je goed vervangen voor alternatieven. Wanneer je kiest voor een kant en klare vleesvervanger kijk dan goed op de verpakking waar het uit bestaat. Zo wordt er veel gebruik gemaakt van bindmiddelen, smaak, geur en kleurstoffen. Maak zelf een lekkere groente burger of linze balletjes. Dan weet je zeker dat het lekker puur is!